Ψηφιοποίηση και τεκμηρίωση Συλλογών και δημιουργία Ψηφιακού Μουσείου της Ιεράς Μητρόπολης Σύρου
Η Πράξη «Ψηφιοποίηση και τεκμηρίωση Συλλογών και δημιουργία Ψηφιακού Μουσείου της Ιεράς Μητρόπολης Σύρου» με Κωδικό ΟΠΣ 5093155 έχει ενταχθεί στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία 2014-2020» και τον Άξονα Προτεραιότητας 3 «Ανάπτυξη μηχανισμών στήριξης της επιχειρηματικότητας (Στερεά Ελλάδα, Νότιο Αιγαίο)». Η Πράξη συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ). Έχει διάρκεια 32 μήνες, ήτοι από την 1η/05/2021 έως την 31η/12/2023. Ο συνολικός προϋπολογισμός της Πράξης ανέρχεται στις 461.400,00€.
Αντικείμενο της Πράξης αποτελεί η υλοποίηση δράσεων για την ψηφιοποίηση, επεξεργασία, και επιστημονική τεκμηρίωση, των τεκμηρίων των συλλογών Ιεράς Μητρόπολης Σύρου (ΙΜΣ) και της Ιεράς Μονής Θεοτόκου Τουρλιανής που χρονολογούνται από το 1830 και μετά.
Στο πλαίσιο αυτό περιλαμβάνεται και η προμήθεια και εγκατάσταση ενός Ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης ψηφιακών συλλογών με την ανάπτυξη του ψηφιακού μουσείου και μιας σειράς από ψηφιακές εφαρμογές ανάδειξης του πολιτιστικού της αποθέματος που περιλαμβάνουν εικονικούς ξεναγούς, διαδραστικό χρονολόγιο, εικονικές περιηγήσεις, ψηφιακό πορτρέτο σημαντικών προσωπικοτήτων της ΙΜΣ, ψηφιακό βιβλίο επισκεπτών, 5 διαδραστικές εκπαιδευτικές εφαρμογές και ψηφιακές μουσειοσκευές. Για την ανάπτυξη των εφαρμογών υιοθετούνται μέθοδοι και τεχνικές αποκριτικής (responsive) σχεδίασης για την προβολή περιεχομένου προσαρμόσιμη στη συσκευή και την ανάλυση οθόνης του χρήστη.
Τέλος, στο πλαίσιο της Πράξης περιλαμβάνεται και η παραγωγή ψηφιακών εκθέσεων με εφαρμογές εικονικής και επαυξημένης πραγματικότητας (virtual / augmented reality) στο υφιστάμενο Εκκλησιαστικό Μουσείο της ΙΜΣ και της Ιεράς Μονής Θετοτόκου Τουρλιανής.
Η Πράξη συνίσταται στην υλοποίηση τεσσάρων Υποέργων:
- Υποέργο 1: Επιστημονική υποστήριξη
- Υποέργο 2: Ψηφιοποίηση, Προμήθεια Εφαρμογής Διαχείρισης Υλικού & Εργασίες ανάπτυξης Εικονικού Μουσείου και Ψηφιακών Εφαρμογών ΙΜΣ
- Υποέργο 3: Δημοσιότητα
- Υποέργο 4: Υπηρεσίες Τεχνικού Συμβούλου
Αναλυτικότερα, στο πλαίσιο της Πράξης θα ψηφιοποιηθούν εκκλησιαστικές εικόνες, εκκλησιαστικά αντικείμενα και σκεύη, ξυλόγλυπτα, μεταλλικά, υφασμάτινα, εκκλησιαστικά ενδύματα και έντυπα που χρονολογούνται από το 1830 και μετά, αποτελώντας έτσι ένα αναπόσπαστο και σημαντικότατο τμήμα της ιστορίας του Νεώτερου Ελληνικού Κράτους.
Η ψηφιοποίηση των τεκμηρίων της Εκκλησιαστικής Συλλογής της Ιεράς Μητρόπολης Σύρου που φιλοξενείται στην Ερμούπολη, και της Εκκλησιαστικής Συλλογής της Ιεράς Μονής Θεοτόκου Τουρλιανής που φιλοξενείται στην Άνω Μερά, Μυκόνου θα δώσει τη δυνατότητα παγκόσμιας προβολής τους, μέσα από την ανάπτυξη του Ψηφιακού / Εικονικού Μουσείου μόνιμης έκθεσής τους, αλλά και των πρωτότυπων και καινοτόμων ψηφιακών εφαρμογών που θα συμβάλλουν περαιτέρω στη διάχυση γνώσης για το περιεχόμενο και την αξία της συλλογής αλλά και στην αξιοποίησή τους για εκπαιδευτικούς σκοπούς.
Κύριοι στόχοι της παρούσας προτεινόμενης Πράξης είναι:
- Να αναδειχθεί η εικονική διάσταση των Εκκλησιαστικών Συλλογών της Ι.Μ. Σύρου και της Ιεράς Μονής Θεοτόκου Τουρλιανής στο Διαδίκτυο και να είναι άμεσα προσβάσιμος ο πλούτος του περιεχομένου και των εφαρμογών που θα το «αφηγούνται», ώστε ο διαδικτυακός κόμβος να προσελκύσει υψηλή επισκεψιμότητα.
- Να αναδειχθούν τα εκθέματα μέσω εφαρμογών εικονικής πραγματικότητας (προσβάσιμων από VR headsets) μέσα στις οποίες ο χρήστης θα μπορεί να περιηγείται σε κατάλληλα διαμορφωμένους εικονικούς χώρους σαν να βρίσκεται πραγματικά εκεί. Οι χώροι θα βασιστούν στην αρχιτεκτονική του υφιστάμενου φυσικού μουσείου και σε νέες μουσειακές μελέτες διαμορφώνοντας μεγαλύτερους εικονικούς χώρους που θα μπορούν να φιλοξενήσουν περισσότερα εκθέματα διατηρώντας πάντα το μεγαλείο της Ορθοδόξου παραδόσεως (φωτισμοί, ήχοι, κλπ.).
- Να αναδειχθεί η προστασία και ανάδειξη της εκκλησιαστικής τέχνης ως κυρίαρχο στοιχείο των δραστηριοτήτων του ΚΕΑ Ι.Μ. Σύρου, αλλά και ως αναπόσπαστο μέρος της πολιτιστικής ζωής της χώρας.
Η Πράξη παράγει μια σειρά από αποτελέσματα που συνοψίζονται κατωτέρω:
(Α) Ψηφιοποίηση, επεξεργασία, επιστημονική τεκμηρίωση, προστασία τεκμηρίων της Εκκλησιαστικής Συλλογής της Ιεράς Μητρόπολης Σύρου και της Εκκλησιαστικής Συλλογής της Ιεράς Μονής Θεοτόκου Τουρλιανής, και ειδικότερα των τεκμηρίων που χρονολογούνται από το έτος 1830 και μετά, που περιλαμβάνουν:
- 51 εκκλησιαστικές εικόνες
- 40 ξυλόγλυπτα αντικείμενα
- 106 υφασμάτινα αντικείμενα
- 251 μεταλλικά αντικείμενα
- 13 λίθινα/ μαρμάρινα αντικείμενα
- 10 βιβλία
- 1 ασπρόμαυρη λιθογραφία
- 258 έγγραφα
(Β) Ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης ψηφιακών συλλογών και δραστηριοτήτων
(Γ) Δημιουργία εικονικού μουσείου Εκκλησιαστικής Τέχνης από το 1830 έως σήμερα
(Δ) Δημιουργία ψηφιακών εκθέσεων με εφαρμογές εικονικής πραγματικότητας (virtual reality) και επαυξημένης πραγματικότητας (augmented reality)
(Ε) Εικονικές περιηγήσεις:
- Διαδραστικό χρονολόγιο
- Ψηφιακό πορτρέτο σημαντικών προσωπικοτήτων της ΙΜΣ
- Ψηφιακό βιβλίο επισκεπτών
(ΣΤ) 5 εκπαιδευτικές εφαρμογές (ηλικιακά διαβαθμισμένες)
(Ζ) Ψηφιακές Μουσειοσκευές
Ο απώτερος σκοπός της Πράξης είναι τριπλός: πρώτον, η ανάδειξη της σημασίας των ιστορικών και εκκλησιαστικών τεκμηρίων μέσα από την παροχή πρόσβασης σε ανεκτίμητο μουσειακό και εκκλησιαστικό υλικό με χρήση των πλέον σύγχρονων τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών, δεύτερον η υλοποίηση μίας κατανοητής από τον απλό πολίτη και με ιδιαίτερη προσοχή στους νέους ιστορίας της εκκλησιαστικής τέχνης μέσω διαδικτύου και τρίτον η προστασία από τη φθορά του χρόνου του υλικού μέσω της ψηφιοποίησης και τεκμηρίωσής του.
Η υλοποίηση της Πράξης θα συνεισφέρει στην επίτευξη των προαναφερόμενων στόχων με τους ακόλουθους τρόπους:
- δημιουργία μιας ηλεκτρονικής βιβλιοθήκης με κατηγοριοποιημένο ψηφιακό υλικό κατάλληλα τεκμηριωμένο ώστε να είναι δυνατή η εύκολη ανεύρεσή του,
- χρήση παγκοσμίως αποδεκτών προτύπων τεκμηρίωσης ώστε οι πληροφοριακές δομές που αναπτύσσονται να είναι προσβάσιμες από διαφορετικά συστήματα αναζήτησης,
- παροχή συνδυαστικής γνώσης σε σύγχρονο περιβάλλον,
- δημιουργία για το κοινό ενός ενιαίου σημείου ηλεκτρονικής πρόσβασης του ψηφιακού υλικού,
- ενημέρωση του κοινού για την ιστορία της εκκλησιαστικής τέχνης,
- πρόσβαση στο υλικό σε μαθητές, εκπαιδευτικούς, ακαδημαϊκούς, κ.λπ., ώστε να χρησιμοποιούν το πολιτιστικό-ιστορικό απόθεμα,
- διευκόλυνση μιας σημαντικής κατηγορίας ατόμων με ειδικές ανάγκες, ή ατόμων σε απομακρυσμένες περιοχές (εσωτερικό και εξωτερικό) ή ειδικές ομάδες πληθυσμού (φυλακισμένοι, άτομα σε προγράμματα επανένταξης ή απεξάρτησης, ευαίσθητες ομάδες πληθυσμού, κ.λπ.), οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να επικοινωνούν και να εργάζονται μέσω του διαδικτύου, να δουν και να μελετήσουν το πλούσιο περιεχόμενό των συλλογών της Ιεράς Μητρόπολης Σύρου και της Μονής Θεοτόκου Τουρλιανής.
